Σε αυτό το άρθρο παρέχουμε όσο το δυνατόν μια καλύτερη εικόνα τόσο σε φοιτητές που σπουδάζουν ή σκέφτονται να σπουδάσουν σε πανεπιστήμια της Βρετανίας.
Τι σημαίνει το Brexit για τους διεθνείς φοιτητές στο Ηνωμένο Βασίλειο;
Από το 1973, το Ηνωμένο Βασίλειο ήταν μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης (αρχικά της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας). Με τα χρόνια, οι πολιτικοί και οι πολίτες άρχισαν όλο και περισσότερο να αγνοούν τα πλεονεκτήματα, ενώ γίνονταν όλο και πιο δυσαρεστημένοι με τα μειονεκτήματα. Το 2016, η εξέλιξη αυτή κατέληξε στο δημοψήφισμα για το Brexit, με την απόφαση για Brexit να κερδίζει. Η βρετανική κυβέρνηση ξεκίνησε τις διαδικασίες αποχώρησης από τον Μάρτιο του 2017 με ορίζοντα ολοκλήρωσης της διαδικασίας αποχώρησης της 29 Μαρτίου 2019 ανεξάρτητα από το εάν έχει τεθεί σε ισχύ μια νέα συμφωνία με την ΕΕ.
Εκτός αυτού, δεν είναι σαφές το ακριβές χρονοδιάγραμμα και οι ρυθμιστικές επιπτώσεις. Ορισμένοι παρατηρητές επεσήμαναν ακόμη ότι η επίσημη ημερομηνία αποχώρησης της 29ης Μαρτίου 2019 ενδέχεται να ωθηθεί περαιτέρω, ώστε το Ηνωμένο Βασίλειο να έχει περισσότερες πιθανότητες να εφαρμόσει μεταβατικές πολιτικές, ιδιαιτέρως μετά τις χθεσινές εξελίξεις στην Αγγλική βουλή.
Τι σημαίνει το Brexit για τους διεθνείς φοιτητές που θέλουν να σπουδάσουν στο Ηνωμένο Βασίλειο;
Παρόλο που οι διαπραγματεύσεις μεταξύ Ηνωμένου Βασιλείου και ΕΕ έχουν λήξει επισήμως, παραμένει ασαφές τι ακριβώς θα συμβεί, ιδιαιτέρως μετά τη χθεσινή ψηφοφορία στο αγγλικό κοινοβούλιο. Υπάρχουν διάφορα σενάρια:
Πρώτα απ’ όλα, πιθανότατα το Brexit δεν θα έχει άμεση επίδραση στους φοιτητές που θεωρούνται τώρα αλλά και στο μέλλον διεθνείς, δηλαδή φοιτητές εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η E-papers είναι δίπλα εδώ και 10 χρόνια στους Έλληνες φοιτητές που σπουδάζουν τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό παρέχοντας βοήθεια τόσο στην επιμέλεια των φοιτητικών, διπλωματικών και μεταπτυχιακών εργασιών όσο και με ιδιαίτερα φοιτητικά μαθήματα κομμένα και ραμμένα στις ανάγκες τους.
Ένα άλλο σενάριο είναι αυτό της παραμονής στην ενιαία ευρωπαϊκή αγορά. Οπότε πιθανότατα οι ευρωπαίοι φοιτητές να συνεχίσουν να χαίρουν της ίδιας αντιμετώπισης με τους βρετανούς φοιτητές. Το σημαντικό από μια τέτοια εξέλιξη θα ήταν τα χαμηλότερα δίδακτρα για τους ευρωπαίους φοιτητές στο επίπεδο των τιμών των βρετανών φοιτητών.
Σε ένα τρίτο σενάριο αυτό του «σκληρού Brexit», οι Ευρωπαίοι φοιτητές θα αντιμετωπίζονται ως διεθνείς φοιτητές εκτός Ευρώπης, που σημαίνει υψηλότερα δίδακτρα.
Ποιος επηρεάζεται από το Brexit;
Όπως προαναφέρθηκε, οι άμεσες επιπτώσεις για τους διεθνείς, μη ευρωπαίους φοιτητές είναι μάλλον μικρές.
Εάν τώρα θεωρηθείς ως «διεθνής φοιτητής» από τα βρετανικά πανεπιστήμια – σε αντίθεση με το να είσαι φοιτητής με καταγωγή από την ΕΕ – το Brexit πιθανότατα δεν θα έχει αντίκτυπο στα σχέδιά σου να σπουδάσεις στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Αυτό σημαίνει ότι αν είσαι από την Ασία, την Αφρική ή αλλού εκτός της ΕΕ, δεν επηρεάζεσαι. Η κατάσταση παραμένει ως έχει.
Ωστόσο, εάν είσαι πολίτης της ΕΕ, επί του παρόντος έχεις την ίδια αντιμετώπιση με αυτή που έχει ένας βρετανός φοιτητής. Ως αποτέλεσμα μέχρι και σήμερα αντιμετώπιζες λιγότερους γραφειοκρατικούς περιορισμούς, χαρτιά και χαμηλότερα δίδακτρα. Είναι πολύ πιθανό ότι το Brexit θα αλλάξει αυτήν την κατάσταση προς το χειρότερο. Ωστόσο, επί του παρόντος δεν είναι σαφές ποιο ακριβώς θα είναι το αποτελέσμα.
Θα αυξηθούν τα δίδακτρα;
Είναι πιθανό ότι το Brexit θα έχει κάποια επίδραση στα δίδακτρα στο Ηνωμένο Βασίλειο – αλλά είναι δύσκολο να προβλέψουμε τι είδους επίδραση.
Τα δίδακτρα που χρεώνονται σε ευρωπαίους φοιτητές ενδέχεται να αυξηθούν από τη στιγμή που δεν εξομοιώνονται με αυτά που πληρώνουν οι βρετανοί φοιτητές.
Επίσης σημαντική είναι η επίδραση που θα έχει η διακύμανση της βρετανικής λίρας Μέσα σε ένα χρόνο μετά την ψήφο για Brexit, η βρετανική λίρα έχασε περίπου το 15% της αξίας της σε σχέση με το ευρώ. Η οικονομική αναταραχή που μπορεί να προκληθεί από ένα σκληρό Brexit είναι απρόβλεπτη. Μια ενδεχόμενη μελλοντική πρόκληση θα μπορούσε να ήταν η μείωση της ισοτιμίας λίρας Αγγλίας/ευρώ με τα πανεπιστήμια να αναπροσαρμόζουν τις τιμές τους καθιστώντας όμως στο βραχυπρόθεσμο διάστημα μέχρι την προσαρμογή πιο φτηνές για τους ευρωπαίους φοιτητές.
Οι ευρωπαίοι φοιτητές πρέπει να υποβάλουν αίτηση για φοιτητική βίζα;
Ο έλεγχος και ο περιορισμός της μετανάστευσης βρίσκεται στο επίκεντρο της δημόσιας συζήτησης για το Brexit. Ως εκ τούτου, είναι πιθανόν ότι, μετά το Brexit, θα θεσπιστούν νέοι κανονισμοί που θα απαιτούν από τους ευρωπαίους φοιτητές να υποβάλλουν αιτήσεις για φοιτητική βίζα προκειμένου να εγγραφούν σε βρετανικά πανεπιστήμια.
Θα μειωθεί η ποιότητα της διδασκαλίας και της έρευνας;
Τα βρετανικά πανεπιστήμια απολαμβάνουν παγκόσμιας φήμης και κυριαρχούν τακτικά στις διεθνείς βαθμολογίες των πανεπιστημίων Εάν η μετανάστευση στο Ηνωμένο Βασίλειο γίνει πιο δύσκολη για τους ευρωπαίους ακαδημαϊκούς, είναι πιθανό ότι ταλαντούχοι ευρωπαίοι καθηγητές, και ερευνητές θα αναγκαστούν να εγκαταλείψουν το Ηνωμένο Βασίλειο ή να αποφασίσουν απλώς να μην μετακινηθούν στο Ηνωμένο Βασίλειο. Αυτό θα μπορούσε να δυσκολέψει τα πανεπιστήμια να καλύψουν τις ακαδημαϊκές θέσεις τους με τους πιο καταρτισμένους υποψηφίους. Ταυτόχρονα, τα πανεπιστήμια στο Ηνωμένο Βασίλειο αναμένεται να χάσουν δισεκατομμύρια ευρώ σε χρηματοδότηση για έρευνα που παρέχεται μέσω της ΕΕ.
Όλα αυτά μπορεί να επηρεάσουν την ποιότητα της διδασκαλίας και της έρευνας, αλλά προς το παρόν δεν είναι σαφές σε ποιο βαθμό οι επιπτώσεις θα είναι ορατές βραχυπρόθεσμα ή μεσοπρόθεσμα.
-Χάρης Αναστασίου, Οικονομολόγος